Heiligschennis van het magische Incarijk

(Geschreven in Buenos Aires, Argentinië )

Vriendjes van me,
het begint waanzinnig de spuigaten uit te lopen! Inmiddels bijna zo’n drie maanden geleden heb ik Peru verlaten en tot op heden bevindt er zich nog nada verslag over dit fenomenaal land. Ik zal het vervolgens in een notendop proberen samen te vatten. Zij die me kennen en de afgelopen maanden een beetje gevolgd hebben, zullen wel begrijpen dat zoiets geen evidentie vormt voor mij. (Achteraf gezien is het eigenlijk ook niet zo heel goed gelukt).

Het derde deel van onze reis, met name Zuid-Amerika, was officieel met de landing in Santiago begonnen, maar aangezien vrienden Matias en Dani ons in een bad van luxe verwelkomd hadden, mogen we wel stellen dat het pas echt begon in Lima. Niet één positief ding hadden we voor ons vertrek gehoord over de hoofdstad van Peru. Elk verhaal dat ons bereikt had, vertelde wel over een overval, een verkrachting of een ontvoering en de stad werd ons omschreven als lelijk, oud en ongezellig. Tijdens de eerste taxirit werden dan ook onmiddellijk de knopjes ingedrukt, rugzakken in het midden geplaatst en werd er angstvallig naar geüniformeerde mannen gekeken. Niet omwille van het wijdverspreide cliché over mannen in uniform wel omdat La Policia hier geen troost biedt. De politie is hier niet je vriend, maar een corrupte hoeder van een onbestaande wet. Zoals echter wel vaker gebeurt wanneer je je voorbereidt op het ergste, was het ook deze keer ietwat ongegrond. De fenomenale Plaza de Armas met een triomfantelijke kathedraal heeft een sterke indruk op me nagelaten en wijken Miraflores en Barranco hadden zeker hun charme. Er heerst een zichtbare armoede waarvoor je zelfs de buitenwijken niet eens hoeft te betreden, maar anderzijds vind je er ook - zoals het elk geciviliseerd land betaamt - een Starbucks in een gigantisch Westers shoppingcentre.

Twee dagen later en nog steeds in het bezit van paspoort, geld en rugzak ruilden we de stadsjungle in voor gezelligheid en geschiedenis en stegen we zo´n 3000 meter het Andesgebergte in. Cusco, beter bekend als de verloren stad der Inca´s, zou onze habitat worden voor de komende drie weken. Dankzij Proyecto Peru verdiepten we ons in de Spaanse taal en via vrienden van de ouders van Babs werden we onder de warme vleugels genomen van een gastgezin dat onderdak verschafte aan Belgische vrijwilligers. Het was fantastisch om na vijf maanden weer de luxe van een eigen kleerkast en bed te hebben, homemade diners van Carmen voorgeschoteld te krijgen en rustige filmavondjes te beleven met broer Fabri, zus Angie en Belgische vriend Joeri. Het was vooral ook broodnodig om te relaxen na de dagelijkse inspannende privélessen Spaans en het over en weer gehos tussen alle culturele bezienswaardigheden die de stad rijk is. Af en toe op adem komen - wat dankzij het spectaculaire hoogteverschil niet zo evident was - in een zetel kon dus geen kwaad (of in een trendy bar in San Blas). Hippe en jonge leerkrachten Juliana en Dora leerden ons naast een duizelingwekkende woordenschat ook de Salsa dansen (of toch een poging tot), Peruaans koken en namen ons mee op schooluitstap naar een Alpacafabriek. Deze beesten vertonen scherpe gelijkenissen met lama´s, spuwen je echter niet in je gezicht en produceren wol voor de bekende, maar dure tsjullo´s (mutsjes) en poncho´s. Met Joeri en Marijn ging ik ook een dagje op bezoek bij hun vrijwilligersproject in een klein dorpje. Zelden ben ik zo hartelijk ontvangen geweest door een groepje kinderen die vrijwel niks te bieden hadden behalve hun glimlach. Maar meer was niet nodig.

Cusco is een kleine stad opgebouwd uit kasseien en nog gevrijwaard gebleven van de modernisering. Dat het de hoofdstad van het grote Incarijk vormde, dat omstreeks de 16de eeuw haar hoogtepunt kende, is in elke uithoek van de stad nog zichtbaar. Doorheen het centrum loopt een grote muur geconstrueerd uit gigantische stenen die zodanig uitgesneden zijn opdat ze precies in elkaar zouden passen. Moeiteloos bots je vervolgens op donkere gezichtjes die nog volledig in traditionele kledingsdracht uitgedost zijn. Lachend kijken ze je aan, poserend voor een foto om je onmiddellijk daarna om geld te vragen. Eén voor één proberen ze je allerhande prullen te verkopen met de liefste gezichtjes. Ze laten je wel meteen met rust wanneer je weigert. Wat een aanpassing wederom, plots werden straatverkopers en gammele busjes weer dagdagelijkse kost, alsof we Indonesië nooit verlaten hadden. Het pittoreske uiterlijk en uiteraard de nabije ligging van de Machu Picchu verklaart dan ook het hoge toeristenaantal. De locale bevolking leeft van de toeristen, tovert om de haverklap een nieuwe discotheek te voorschijn en leert zelfs een mondje Hebreeuws om de duizenden Israeli's te woord te kunnen staan. Vreemd genoeg lijkt de combinatie van het Westerse en het historische hier bijzonder goed te werken en leidt het niet tot een verloedering van de authenticiteit. Kortom het is een bijzonder verleidelijk stadje om lang te blijven rondhangen.

De Heilige Vallei, de streek waarin Cusco gehuisvest lag, bood allerlei interessante architectonische pareltjes aan. Meer en meer werd ik me ervan bewust hoe intelligent deze cultuur geweest moest zijn - als je tenminste niet meerekent dat ze de maagdelijkheid van een dame bepaalden naargelang de richting waarin haar urine stroomde. Hun rijk strekte zich uit van Ecuador, doorheen Peru en Bolivia, tot aan het noorden van Chili en Argentinië en via een ingenieus wegennet stond iedereen in contact met elkaar. Ze bouwden niet zomaar waar ze een paar stenen vonden, nee elke bouwplek werd zorgvuldig uitgekozen in functie van de planeten, de sterren en uiteraard de zon. Het hoogtepunt van al deze architectonische sites is ongetwijfeld de Machu Picchu. Slechts honderd jaar geleden ontdekt, een wereldwonder en een van de grootste toeristische trekpleisters in Zuid-Amerika. Deze stad gewijd aan priesters en wijze mannen en vrouwen bevindt zich tussen de hoge Andestoppen en de jungle en was voor mij de belangrijkste reden om naar Peru af te zakken, Jammer genoeg vielen we uit de boot voor de beruchte vierdaagse Incatrail die de Inca´s destijds zelf namen om de stad te betreden, maar het zicht en de indruk bleef ronduit sensationeel! The Motorcycle Diaries hadden me al een klein voorproefje gegeven, maar film en realiteit liggen wederom mijlen ver uit elkaar. Deze keer echter in het voordeel van the real life. Perfect in harmonie met de natuur was deze stad geplaatst, alsof het zo hoort, niet alsof ze kunstmatig gefabriceerd is. Ik staarde mijn ogen uit mijn hoofd en genoot van elke trapje, gangetje en kamertje en verbaasde me mateloos over de grootte van de plek. Zelfs met een hoge dosis aan toeristen kon je niet ontkennen dat dit een heilige plek was. En iets wat heilig is moet uiteraard ook af en toe geschonden worden. Het was totaal niet met voorbedachte raden en ik kon er direct ook niet veel aan helpen. Indirect had ik misschien wel een klein aandeel in het gebeuren doordat ik aan een Mexicaans-Amerikaanse vriend had laten vallen dat Jeffrey (vriend van Jan Diels) een geweldige naaktfoto van zichzelf had gemaakt met de Machu Picchu als achtergrond. In elke man heerst er echter een kleine macho met een zekere bewijsdrang en voordat ik het goed en wel doorhad, stond ik met een camera in de hand naar een naakte kerel te kijken. Niet volledig naakt natuurlijk: zijn hand bedekte een aantal zeer belangrijke delen! Amper nadat ik de knop had ingedrukt hoorden we al hevig Spaans gevloek en nog voordat ik de review had afgespeeld werden we al omsingeld door een vijftal Peruaanse Security mannen. Oeps. We hadden geen respect, de foto moest gedeletet worden en wij moesten het heilige terrein meteen verlaten. Een klein detail aan het verhaal ontbreekt wellicht dat vertelt dat we, niet zoals Jeffrey aan de buitenste rand, maar in het midden van de site stonden. Om het zacht uit te drukken: we vielen nogal op! Het was natuurlijk grappig en speels bedoeld, maar geen een van ons twee had de gevolgen kunnen voorspellen. Henry mocht er dan misschien geen probleem mee hebben om de zonnepoort achter zich dicht te zien slaan, dat was bij mij toch wel even anders. Hoewel ik het hele gebeuren tot nu toe bijzonder grappig vond en ik mijn lach met moeite kon onderdrukken voelde ik me nu toch even heel slecht en bleek worden. Ik had hier zo lang naar uitgekeken en nu zou ik omwille van zo´n flauwe frats na drie uur al mogen vertrekken. Gelukkig spreken ze ook Spaans in Mexico en na enkele dollarbriefjes van Henry en de opmerking “She´s my girlfriend and she is going to kill me if she has to leave”, herkende de Peruaanse politieman wellicht de Spaanse furie in menige vrouw en liet hij me via een letterlijk achterpoortje ontsnappen. Blijkbaar is het een familietrek om wegens niet tolereerbare naaktscènes te worden gedeporteerd! Op een tijdstip waarop het niet meer erg was naar de exit gewezen te worden hebben Babs en ik onszelf tenslotte voor de camera geworpen met een stijlvol resultaat. Een symbolisch afscheid van een zeer warme en liefdevolle stad.

Wist je dat:
- Cui hier een delicatesse vormt en in het Nederlands beter bekend staat als ´Cavia´. Ook al hadden we volgens Joeri ´chance´dat Carmen tenminste de kop had weggelaten, de pootjes spraken nog steeds boekdelen.
- Spaans hier niet overal soelaas biedt. Quecha is immers de officiële Incataal en wordt nog steeds door een groot deel van de bevolking gesproken.
- Inca´s al hersenoperaties uitvoerden, lang voordat wij er in het Westen nog maar van gehoord hadden.
- Centrale verwarming hier niet bestaat, dus iedereen gaat wegens de koude gewoon vroeg slapen.